برای اینکه برترین و مهمترین الگوهای پرایس اکشن را بررسی کنیم، باید حتما پرایس اکشن را کامل درک کرده باشیم. به همین منظور ابتدا بهتر است اگر آگاهی لازم از پرایس اکشن ندارید به مقاله پرایس اکشن چیست؟ مراجعه نمایید. حال برای اینکه آماده بحث شویم همین ابتدای کار می خواهم چند سوال را مطرح کنم که شاید خود شما بخاطر همین سوالات به این مطلب مراجعه کرده اید، از جمله اینکه: الگو در تحلیل تکنیکال به چه معناست؟ آیا باید الگوها را یاد بگیریم تا با استفاده از این الگوها ترید کنیم؟ آیا الگوها همیشه به نتایج یکسان ختم می شوند؟ الگو در تحلیل تکنیکال، به این معنی است قیمت با حرکت خود شکل هایی می سازد، حال این اشکال به چه شکلی شبیه است. و یا به عبارتی الگو یعنی اینکه بتوان تصور کرد که قیمت دارد داخل چه شکل هندسی رو پر می کند.

برخی از الگوها تحلیل کلاسیک به تحلیل مدرن نیز انتقال یافته اند، ما نیز فقط الگوهای پرایس اکشن؛ که جزء الگوهای کاربردی و مهم است را  مورد بررسی قرارر داده ایم. شناخت این الگوها به تنهایی و بدون بررسی ماهیت و هویت الگو نمی تواند مفید باشد. در برخی موارد تریدر بدلیل عدم تسلط به الگوها فقط با توجه به اینکه شکل ظاهری الگو را میداند اقدام به معامله می کند و متضرر می شود. در ادامه ابتدا به معرفی الگوهای شناخته شده و معتبر مانند مثلثی، گوه، کنج، پاپیون، الماس، … می پردازیم و سپس به نحوه استفاده و تحلیل تک تک آنها خواهیم پرداخت.

الگوی مثلثی (Triangle)

از میان الگوها پرایس اکشن؛ الگوی مثلثی معروفیت بیشتر دارند، چرا که کاربرد بیشتر داشته و هم اینکه عمومی تر می باشد. در بازار سرمایه نیز چون قیمت متاثر از روانشناسی عموم است، پس اهمیت الگوهای مثلثی را بیشتر می توان درک کرد. به همین خاطر از میان الگوها در پرایس اکشن؛ ابتدا به بررسی این الگو و گوه خواهیم پرداخت.

دلایل شکل گیری الگو

در بازار معمولاً در انتهای یک روند و یا بعد از یک حرکت قوی، قیمت نیاز به استراحت پیدا می‌کند و پترن های مثلث تفرجگاه خوبی برای استراحت قیمت هستند. یا اگر بخواهیم بصورت روانشناسی بیان کنیم در مناطقی از قیمت که کاربران و فعالان بازار در حال تصمیم گیری و بلاتکلیفی هستند اکثرا این الگوهای پرایس اکشنی ظاهر می شوند، چرا که در این مناطق دید عموم به یک جهت همگرا نمی شود. باز هم ساده تر اگر بخواهیم مطرح کنیم، فکر کنید در یک روند صعودی وقتی قیمت به اندازه ای به سمت بالا حرکت کرد که کم کم عده ای از سود بدست آمده اغنا شده و تصمیم به فروش می گیرند، این تصمیم به فروش باعث کاهش قیمت می شوند، از طرفی عده ای دیگر هنوز بدنبال قیمت های بالاتر هستند و دست به خرید میزنند و این امر باعث می شود که نوسانات قیمتی شکل گیرد.

انواع الگوهای مثلثی

نحوه شناسایی الگوهای مثلث، اتصال نقاط سقف و کف های نرمال است که باعث دیده شدن الگو می شود. اگر خطی که دو سقف پشت سر هم را به یکدیگر متصل می کند با خطی که دو کف پشت سر هم را به یکدیگر و صل می کند همگرا و یا واگرا باشد (موازی و همسو نباشند) الگوی مثلث تشکیل خواهد شد. به طور معمول، مثلث ها به سه دسته تقسیم می شوند، مثلث صعودی، مثلث نزولی و مثلث متقارن. به طور معمول در یک مثلث قیمت باید حداقل دوبار خط حمایت و مقاومت را لمس کند ، این یک گام مهم برای اطمینان از ترسیم خطوط است.

انواع الگو های مثلثی در پرایس اکشن

الگوی مثلث صعودی: توسط ترسیم یک خط مقاومت در بالای نقاط (های) و سپس ترسیم یک حمایت در زیر نقاط (لو) قابل مشاهده است. بطوری که خط مقاومت (بالایی) دارای شیب خیلی کم در حد صفر و یا بهتر است بگوییم افقی و خط حمایت دارای شیب مثبت و یا بهتر است بگوییم رو به بالا است. در این مثلث، قیمت هر بار که به سطح مقاومت می رسد ، فروشندگان ظاهر می شوند و قیمت را به سمت پایین می کشند. با این حال، در ادامه و با تکرار این مورد، ارتفاع دره ها هر بار کاهش می یابد، و مثلث کاملا رو به بالا شکل می گیرد ، به همین دلیل این مثلث، صعودی نامیده می شود.

الگوی مثلث نزولی: توسط ترسیم یک خط مقاومت در بالای نقاط (های) و سپس ترسیم یک حمایت در زیر نقاط(لو) قابل مشاهده است. بطوری که خط حمایت (پایینی) دارای شیب خیلی کم در حد صفر و یا بهتر است بگوییم افقی و خط مقاومت دارای شیب منفی و یا بهتر است بگوییم رو به پایین است. در این مثلث ، قیمت هربار که به سطح حمایت می رسد خریداران ظاهر می شوند و قیمت را به سمت بالا می کشند. با این حال ، در ادامه و با تکرار این مورد ، ارتفاع قله ها هر بار کاهش می یابد و مثلث رو به پایین شکل می گیرد. به همین دلیل این الگو را الگوی مثلث نزولی می نامند.

الگوی مثلث متقارن: توسط ترسیم یک خط مقاومت در بالای نقاط (های) و سپس ترسیم یک حمایت در زیر نقاط (لو) قابل مشاهده است. بطوری که خط حمایت (پایینی) دارای شیب مثبت رو یا بهتر است بگوییم رو به بالا و خط مقاومت دارای شیب منفی و یا بهتر است بگوییم رو به پایین است. در مثلث متقارن ، به نظر می رسد نبرد بین خرس و گاو یکنواخت است و هیچ طرفی قادر به پیروزی نیست. هر بار که قیمت پایین می آید خریداران وارد عمل می شوند و هر بار که قیمت بالا می رود، فروشندگان واکنش نشان می دهند. در نتیجه قیمت بین این دو خط همگرا، که بر روی نقاط، های و لو ترسیم کرده ایم، فشرده می شود.

الگوی گوه (Wedge): الگو گوه به عنوان نوع خاصی از الگوهای پرایس اکشن مثلثی باشند. در گوه ها هر دو خط روند در یک جهت و یا بهتر است بگوییم همسو هستند، یعنی یا سمت بالا را نشان می دهند و یا به سمت پایین متمایل هستند. دقیقا مثل الگوی مثلث، ارتفاع قله ها و دره ها، در بین این دو خط، رفته رفته کمتر می شود. گوه ها می توانند هم صعودی باشند و هم نزولی، آن ها زمانی شکل می گیرند که هر دو خط ما که بر روی نقاط، های و لو رسم کرده ایم. هر دو در یک سمت حرکت کنند، مثلا رو به بالا، در چنین حالتی الگو را گوه صعودی می نامند. هنگامی که خط بالا و خط پایین، هر دو، سمت پایین را نشان دهند، دامنه حرکت در حال انقباض است و آن را گوه نزولی می نامند.

الگوی گوه در انتهای حرکت صعودی، یعنی بع انتهای روند رسیده ایم الگوی گوه در انتهای حرکت نزولی، یعنی بع انتهای روند رسیده ایم

الگو های مثلثی انبساطی: الگو های مثلثی و یا گوه که در بالا به آنها اشاره شد همه می توانند به جای همگرایی به واگرایی ختم شوند یعنی به جای نزدیک شدن های و لوها به هم از هم دورتر شوند. که در این صورت به آنها الگو های واگرا یا انبساطی گفته می شود.

تحلیل الگو های پرایس اکشن مثلثی

برخلاف بیشتر روش های تحلیل تکنیکال که برای هر یک از الگوها یک نسخه خاص می پیچند، در روش پرایس اکشن ما فقط با الگو تشکیل شده تصمیم نخواهیم گرفت بلکه بایستی اصالت و گذشته الگو شناسایی شود و سپس نسبت به گذشته و اینکه چه الگویی تشکیل شده و مهمتر از همه در چه موقعیتی از نمودار قرار گرفته ایم احتمالات را بررسی خواهیم کرد.

  1. در یک حرکت صعودی به یک الگوی مثلثی صعودی برخورد کنیم به احتمال زیاد روند صعودی خود را ادامه خواهد داد و یا اگر از مثلث به سمت پایین خارج شد میزان حرکت آن کم خواهد بود.
  2. در یک حرکت صعودی به یک الگوی مثلثی نزولی برخورد کنیم به احتمال زیاد روند صعودی خود را ادامه خواهد داد اما با اندازه حرکت کم و یا اگر از مثلث به سمت پایین خارج شد احتمال تغییر روند وجود دارد
  3. در یک حرکت نزولی به یک الگوی مثلثی نزولی برخورد کنیم به احتمال زیاد روند صعودی خود را ادامه خواهد داد و یا اگر از مثلث به سمت بالا خارج شد میزان حرکت آن کم خواهد بود.
  4. در یک حرکت نزولی به یک الگوی مثلثی صعودی برخورد کنیم به احتمال زیاد روند نزولی خود را ادامه خواهد داد اما با اندازه حرکت کم و یا اگر از مثلث به سمت بالا خارج شد احتمال تغییر روند وجود دارد.
  5. اگر در یک روندی که حداقل دو موج اصلی را پشت سر گذاشته باشیم به یک گوه هم جهت با روند برخورد کردیم به احتمال زیاد تغییر روند خواهیم داشت.
  6. اگر در یک روندی که حداقل دو موج اصلی را پشت سر گذاشته باشیم به یک گوه در خلاف جهت با روند برخورد کردیم به احتمال زیاد به روند خود ادامه خواهد داد.

الگوی سقف دوقلو یا چند قلو (Double Top)

الگوی سقف دو قلو و یا جند قلو زمانی بوجود می آید که قیمت در نزدیکی یک محدوده مقاومتی و در حال صعود باشد. نحوه ایجاد این الگو به این صورت است که وقتی قیمت به محدوده مقاومتی معتبر می رسد برخی از سهامداران اقدام به فروش می کنند و قیمت کمی به سمت پایین تنزل می کند، اما از آنجایی که تمایل قیمت به صعود بیشتر بوده دوباره قیمت به محدوده نزدیک می شود و در قیمت همان قیمت دوباره گیر می کند و باز با رکود قیمت مواجه می شود و دوباره به علت تمایل به فروش به سمت بالا حرکت می کند، این بالا و پایین رفتن ها در یک محدوده اتفاق می افتد.

سقف دوقلو یک پترن بازگشتی از الگوهای پرایس اکشن

اگر بالا پایین شدن قیمت باعث ایجاد دو قله یکسان شود الگوی سقف دو قلو ایجاد می شود، و اگر این حرکت تکرار شود و باعث ایجاد بیش از دو قله شود به الگوی سقف چند قلو تبدیل می شود. به محدوده ای که قیمت بعد از افت از آنجا دوباره به سمت بالا حرکت می کند خط گردن گفته می شود.

سقف سه قلو یک الگوی برگشتی همانند سقف دوقلو می باشد

تحلیل الگو های سقف دو قلو و یا چند قلو در پرایس اکشن

هنگامی که تریدر با این الگو مواجه می شود نباید سریعا به دنبال اوردر فروش باشد، سیگنال فروش زمانی صادر می شود که قیمت از محدوده خط گردن پایین تر رود. میزان پیش بینی افت قیمت در تحلیل کلاسیک به اندازه فاصله بین خط گردن تا سقف می باشد، اما در پرایس اکشن بایستی حمایت های روند قبلی نیز مورد بررسی قرار گیرند.

الگوی کف دوقلو یا چند قلو (Double Bottom)

الگوی سقف دو قلو و یا چند قلو زمانی بوجود می آید که قیمت در نزدیکی یک محدوده حمایتی و در حال نزول باشد. نحوه ایجاد این الگو و همچنین نحوه تحلیل در مواجه تریدر با این الگو همانند الگوی سقف دو قلو و یا جند قلو می باشد، با این تفاوت که این الگو بجای سیگنال فروش، سیگنال خرید صادر می کند.

الگوی سر و شانه (Head and Shoulders)

این الگو در انتهای هر روند احتمالا بوجود آید، احتمالا شما این را شنیده اید که کسی که به انتهای راه رسیده به هر دری میزند و تمام زور خود را خرج می کند. این موضوع در روند ها هم صدق می کند در بسیاری از موارد وقتی قیمت به انتهای روند نزدیک می شود یک حرکت نسبتا بزرگ تر انجام می دهد. برای مثال در انتهای روند صعودی قله آخر ارتفاع بیشتری نسبت به قله قبلی خود دارد (ارتفاع یعنی فاصله قله از دره قبلی). و بعد از آن چون توانی برای حرکت ندارد بعد از افت دیگر نمی تواند حرکت قبلی را ادامه دهد و باعث می شود قله بعد از آن کوتاه تر باشد، و این یعنی یکی از نشانه های تغییر روند. اگر گفته های فوق را تجسم کنید شکلی شبیه به شکل زیر را تجسم کرده اید. به این الگو، الگوی سرو شانه گفته می شود.

الگوی سر و شانه یا همان head&shoulders، الگوی بازگشتی پرایس اکشنی

تحلیل الگو های سر و شانه در پرایس اکشن

الگوی سر و شانه یک الگوی برگشتی است یعنی با مشاهده این الگو تریدر باید آماده برای تغییر روند باشد. بطوری که اگر این الگو در انتهای روند صعودی اتفاق بیفتد روند نزولی شده و اگر در انتهای روند نزولی مشاهده شود روند صعودی خواهد شد. البته باز تاکید می کنم که زمانی تریدر باید اقدام به معامله کند که قیمت از خط گردن عبور کرده باشد. نکته مهم اینکه خط گردن در این الگو می تواند بصورت افقی باشد و یا شیب دار.

الگوی پرچم (Flag)

الگوی پرچم؛ الگویی است که برخی آنرا با مثلث و یا کنج اشتباه می گیرند. اما اگر به تعریفی که الان گفته می شود دقت کنید تشخیص آن بسیار ساده میشود. الگوی پرچم همانند نام خود شبیه به پرچم است بطوری که یک میله پرچم دارد و یک قسمت به عنوان خود پرچم. میله پرچم بصورت یک خط شیبدار (بندرت یک خط عمود) می باشد که بعد از آن یک روند ساید داریم. روند ساید که همان پرچم ما است می تواند یک ساید مثلثی و یا گوه و یا یک ساید خنثی، عمود بر میله پرچم و یا در خلاف جهت میله باشد.

الگوی پرچم یا flag، الگوی ادامه دهنده است

تحلیل الگو های پرچم در پرایس اکشن

الگوی پرچم یک الگوهای پرایس اکشن ادامه دهنده است، اگر تریدر به این الگو برخورد کند می تواند در صورتی که قیمت از الگوی ساید خود پرچم در سمت روند خارج شود اقدام به معامله کند. هدف یا همان میزان حرکت قیمت در الگوی پرچم به اندازه طول میله پرچم بعد از خارج شدن از الگوی ساید پرچم می باشد. اما در پرایس اکشن هدف اول را 50 درصد میله پرچم قرار می دهند و در صورت عبور از 50 درصد می توان تا 100 درصد را انتظار داشت.

الگوی  مستطیلی (Rectangle)

الگوی مستطیل همان روند ساید تخت می باشد

الگوی مستطیلی را خیلی از تحلیل گران به عنوان الگو نمی شناسند، در واقع اگر شما به روندها تسلط داشته باشید الگوی مستطیلی یک روند ساید خنثی می باشد. روند های ساید برحسب اینکه پیشینه حرکت چگونه است و قیمت در چه منطقه ای قرار دارند می تواند به عنوان یک الگوی برگشتی و یا یک الگوی ادامه دهنده عمل کند. نکته بسیار مهم در این الگو این است که زمانی باید در برخورد با این الگو وارد معامله شد، که قیمت از این الگو خارج شد و به خطی که خارج شده پولبک زد زمان ورود به معامله است.

الگوی کاپ یا همان فنجان (Cup and Handle)

الگوی فنجان  از جمله الگوهای پرایس اکشن است که به دو صورت وجود دارد یکی الگوی فنجان با دسته و دیگری الگوی فنجان بدون دسته می باشد. نحوه تشکیل این دو الگو و همچنین تحلیل آنها و نحوه ترید در هر دو مورد یکسان است. بصور کلی الگوی فنجان یک الگوی فرسایشی است و در بازارهایی که رونق چندانی ندارند و سرعت تغییرات در آنها کند است بوجود می آید. اگر قیمت در طول مدت نسبتا طولانی (مثلا در تایم فرم روزانه، طی مدت 3 ماه و یا بیشتر) از یک قیمت با شیب ملایم ابتدا افت کند و سپس با همان شیب به قیمت اولیه برگردد، در این صورت احتمال دارد قیمت به اندازه عمق این دره به حرکت صعودی خود ادامه دهد. هنگامی که در ابتدای نزول و یا بعد از تشکیل دره در بین خریداران و فروشندگان بلاتکلیفی دیده شود، در این صورت دسته فنجان نیز تشکیل می شود.

الگوی فنجان و دسته و گاهی فنجان بدون دسته

الگوی فنجان احتمال دارد بصورت معکوس نیز تشکیل شود، بطوری که در یک مدت نسبتا بلند مدت قیمت با یک شیب و شتاب کندی تا یک قیمتی بالا رود و سپس با همان شیب ولی در جهت عکس نزول کرده و به همان قیمت اولیه برسد(یک تپه ایجاد شود). باز یک الگوی فنجان با این تفاوت که سروته شده است تشکیل میشود. در این حالت نیز انتظار افت قیمت به اندازه ارتفاع تپه وجود دارد.

الگوی کانال (Channel)

یکی دیگر از الگوهای پرایس اکشن؛ الگوی کانال می باشد، در برخی روند های حرکتی چه نزولی و چه صعودی، در داخل دو خط موازی، بصورت نوسانی ولی کاملا منظم حرکت می کند. بطوری که از داخل کانال رسم شده خارج نمی شود. تریدر می تواند در صورت تشخیص این الگو به راحتی و با اطمینان بالا وقتی قیمت در پایین کانال صعودی است اقدام به خرید نماید تا زمانی که از خط پایین کانال قیمت خارج شود. و در الگوی کانال نزولی تریدر باید در قیمتی که نزدیم خط بالایی کانال است اقدام به فروش کند و تا زمانی که قیمت از خط بالایی بالاتر نرفته باشد اوردر را نبندد. همانند الگوی مستطیلی، الگوی کانال نیز یک تحلیل تکنیکال است، بجای این که این نوع حرکت قیمتی را الگو بدانیم بهتر است از روش های پرایس اکشن تحلیل کرده و ترید کنیم.

الگوهای کندکی در پرایس اکشن

تا بحال الگوهایی را به شما معرفی کردیم که توسط چندین کندل تشکیل می شدند و بصورت یک شکل هندسی نشان داده می شد، اما در این بخش به معرفی چند الگو تک کندلی و یا چند کندلی که جزء الگوهای پرایس اکشنی محسوب می شود می پردازیم.

کندل Pin Bar یا Hammer

الگوی چکش یا هامر یک الگوی کندلی برگشتی است

الگوی چکش یا همان هامر؛ الگویی تک کندلی از جمله الگوهای پرایس اکشنی است، که مطابق شکل زیر دارای یک بدنه کوتاه و سایه بلند از یک سمت است. این الگو که توسط برخی از تحلیل گران به پین بار نامیده می شود، یک الگوی برگشتی است. اما مکررا تکرار می کنم که دیدن این الگو دلیلی بر ترید و ورود به معامله نیست و فقط می تواند یک هشدار باشد. الگوی پین بار به دو دسته صعودی و نزولی تقسیم می شود در شکل زیر مشخص شده است.

الگوی کندل Engulfing

الگوی انگلفینگ یک الگوی کندلی در پرایس اکشن است

یکی دیگر از الگوهای پرایس اکشن بصورت کندلی، الگوی دو کندلی انگلفینگ یا پوششی است. این الگو که تحلیل خیلی واضحی هم دارد نشان دهنده آن است که روند کوتاه در حال تغییر است.  الگوی انگلفینگ به این صورت است که اگر کل بدنه یک کندل نزولی توسط بدنه یک کندل صعودی پوشش داده شود و همچنین بدنه کندل صعودی از بدنه نزولی بالاتر هم رود کندل بعدی به احتمال زیاد صعودی خواهد بود. و بر عکس اگر کل بدنه یک کندل صعودیی توسط بدنه یک کندل نزولی پوشش داده شود و همچنین بدنه کندل نزولی از بدنه صعودی پایینتر هم رود کندل بعدی به احتمال زیاد نزولی خواهد بود.

الگوی کندل سه سرباز و یا سه کلاغ

از الگوهای پرایس اکشن که بر مبنای کندل می باشد می توان به الگوهای سه سرباز و یا سه کلاغ نیز اشاره کرد. بطوری که اگر سه کندل صعودی پشت سر هم بطوری ایجاد شود که نقطه بسته شدن دومی از اولی بالاتر و نقطه بسته شدن سومی از دومی بالاتر باشد، الگوی سه سرباز ایجاد شده که نشان دهنده صعودی بودن روند است. و همچنین اگر سه کندل نزولی پشت سر هم بطوری ایجاد شود که نقطه بسته شدن دومی از اولی پایینتر و نقطه بسته شدن سومی از دومی پایینتر باشد، الگوی سه کلاغ ایجاد شده که نشان دهنده نزولی بودن روند است.

نکته بسیار مهمی که یک تریدر حرفه ای حتما از آن بهره می برد و خیلی از مقالات به آن اشاره نمی کنند، هر الگوی کندلی مانند پین بار، انگلفینگ، سه کلاغ و یا سرباز و … را اگر در تایم فریم پایین تر بررسی کنیم، بهتر می توانیم در مورد اینکه چه اوردری را با دیدن این الگو باید اعمال کنیم. برای این که بتوانید مطالب بیشتری در مورد پرایس اکشن فراکتالی کسب کنید می توانید به دوره آموزش پرایس اکشن مراجعه نمایید.